योग्य डेभलपर बन्ने टिप्सः कोडिङ गर्नु मात्र होइन सफ्टवेयर डेभलपमेन्ट

सफ्टवेयर डेभलपमेन्ट: कोडिङ मात्र होइन, कोडिङ भन्दा परको कला
अनुभवीको योजना र अनुभवले सफ्टवेयरलाई बनाउँछ उत्कृष्ट
सुबोध रेग्मी | लेखक स्यांग्जा वालिंग भिम्टारि निवासी इन्जीनियर हुन् बिगत ८ वर्षबाट सफ्टवेर क्षेत्रमा काम गर्दै आएका छन्
सफ्टवेयर विकास केवल कोड लेख्नमा सीमित छैन; यो निरन्तर अभ्यास, समर्पण, अध्ययन, र अनुभवबाट निखारिएको एउटा कला हो । राम्रो सफ्टवेयरले प्रयोगकर्ताको आवश्यकता र सुविधालाई प्राथमिकता दिन्छ । यदि कुनै सफ्टवेयरले प्रयोगकर्ताको आवश्यकता पूरा गर्न सकेन वा अनावश्यक जटिलता सिर्जना गर्यो भने, त्यसले आफ्नो उद्देश्य पूरा गर्दैन र व्यापारका लागि बोझ मात्र बन्न जान्छ। यस्तो सफ्टवेयरले व्यापारिक प्रक्रिया ढिलो र झन्झटपूर्ण बनाउँछ । यदि म सफ्टवेर डेभ्लपरको रुपमा काम गर्दै गर्दा मैले बनाएको सफ्टवेयरले प्रयोग कर्तालाई सहज हुदैन भने त्यो सफ्टवेयरलाई नामको मात्र सफ्टवेरको संघया दिन सकिन्छ म त्यसलाई सफ्टवेयर भन्दै भन्दिन । त्यो त्यस्तो सफ्टवेयर ब्यवासायलाई घाडो हुन्छ, न निल्नु न ओकल्नु प्रयोग गरम भने सफ्टवेयरको प्रयोगमा भन्दा सफ्टवेयर प्रयोग नगरी काम गर्दा काम छिटो र काम गर्न सहज हुन्छ न गरम भने त्यत्रो लगानी भएको हुन्छ ।
नेपालको आईटी शिक्षा क्षेत्रको वर्तमान अवस्था
प्राप्त डाटाहरुको आधारमा नेपालमा ६ वटा विश्वविद्यालयसँग सम्बन्धित ३६ वटा बीई कम्प्युटर कलेजहरू छन्। यस्तै, देशभर १० वटा विश्वविद्यालय र १४०० भन्दा बढी कलेजहरू छन्। तीमध्ये, ३९ संस्थानले राष्ट्रिय वा अन्तर्राष्ट्रिय विश्वविद्यालयहरूसँगको सहकार्यमा बीआईटी(B-IT) कार्यक्रमहरू चलाइरहेका छन्। वार्षिक रूपमा ३,००० भन्दा बढी आईटी मेनपावर Manpower उत्पादन भए पनि उद्योगमा चुनौतीहरू कायमै छन्। शिक्षा बेरोजगार उत्पादन गर्ने भाँडो बनेको छ, जबकि यसले दक्ष पेशेवर तयार गर्नुपर्ने हो ।
समस्या पुराना पाठ्यक्रम र अध्यापन पद्धतिमा छ । धेरैजसो शिक्षण संस्थाहरूले राम्रो नतिजा सुनिश्चित गर्न सेमेस्टरमा आधारित सैद्धान्तिक ज्ञानमा केन्द्रित हुन्छन् । यसले व्यावहारिक र रियल इन्डस्ट्री मानकहरूलाई(Indicators) बेवास्ता गर्छ । संस्थाहरूलाई लगानीको प्रतिफल सुनिश्चित गर्नुपर्ने आवश्यकता भए पनि यसले दक्ष जनशक्ति उत्पादनमा ठूलो खाडल सिर्जना गरेको छ । तर, केही कलेजहरूले भने विद्यार्थीहरूको सिकाइका लागि असाधारण अवसरहरू प्रदान गरिरहेका छन् । आफ्नो क्षेमता अनुसार काम नपाउने अनि राम्रो भविस्यको सुनिस्चित गर्न राम्रो विद्यार्थी सुरुमा मास्टर्स पडन अनि पछी सधैकैलागि देश छाडेर पलायन भएको देख्न सकिन्छ यसको कारण हो हाम्रो नीति नियमहरु जुन बुर्जुवा सिक्षालाई अझै पनि प्रोत्साहन गर्छ । देशमै प्रयाप्त अवसर हुदाहुदै पनि आफ्नो भिवष्य उज्वल तर देशको भविस्य अन्धकार जस्तो देखेर देश बस्ने खोज्दैनन् दक्ष्य जनसक्ति, दक्ष जनशक्तिको बाहिर कदर हुन्छ काम गरे अनुसार पैसा र कामको सहि सदुपयोग हुन्छ देशमा कुवाको भ्याकुता जस्तै हुन्छु भन्ने लाग्छ ।
वैकल्पिक सिकाइका माध्यमहरू
आईटी यस्तो विषय हो जहाँ विद्यार्थीहरूले अनलाइन प्लेटफर्महरूबाट विद्यालयको शिक्षाभन्दा अझ राम्रो ज्ञान हासिल गर्न सक्छन्। हजारौं अनलाइन प्लेटफर्म उपलब्ध छन्, र सिकाइ व्यक्तिगत इच्छाशक्तिमा निर्भर गर्दछ।
वैकल्पिक रोजगारका माध्यमहरू: अनलाइनबाटै नयाँ अवसरहरू
नेपालमै बसेर विश्व प्रसिद्ध कम्पनीहरूसँग काम गर्न र अनलाइन प्लेटफर्महरूमार्फत फ्रीलान्सिङ गरी आय आर्जन गर्न सकिन्छ। यसका लागि केहि मुख्य माध्यम र प्लेटफर्महरूमा ध्यान केन्द्रित गर्न सकिन्छ:
१. प्रमुख फ्रीलान्सिङ प्लेटफर्महरू:
- Upwork: वेबसाइट विकास, सफ्टवेयर विकास, लेखन, र डिजाइन जस्ता विभिन्न कामहरूको लागि।
- Fiverr: साना र ठूला कामहरूको लागि उपयुक्त, जहाँ तपाईं आफ्नो सेवा पिच गर्न सक्नुहुन्छ।
- Freelancer: विश्वभरका ग्राहकहरूसँग जोडिन र प्रोजेक्टहरूमा काम गर्न सक्षम।
- Toptal: उच्च स्तरका सफ्टवेयर इन्जिनियर, डिजाइनर, र वित्त विशेषज्ञहरूको लागि।
- Guru: प्राविधिक कामदेखि क्रिएटिभ कामसम्मका लागि विशेष।
२. रिमोट कामको अवसरहरू
- LinkedIn: ग्लोबल कम्पनीहरूसँग कनेक्ट हुने र रिमोट जॉबका लागि आवेदन दिने।
- We Work Remotely: पूर्णतया रिमोट कामहरूका लागि विश्वभरका रोजगारी सूचीकृत।
- AngelList: स्टार्टअपहरूसँग काम गर्ने अवसर।
- RemoteOK: रिमोट वर्कमा विशेषज्ञता भएका रोजगारी खोज्नका लागि।
३. आईटी सेवा प्रदायक कम्पनीहरू
नेपालका आईटी कम्पनीहरूले ग्लोबल क्लाइन्टहरूसँग परियोजनाहरू लिने अवसर सिर्जना गरेका छन्। यसले नेपालमै बसेर पनि अन्तर्राष्ट्रियस्तरमा काम गर्न अवसर दिन्छ।
४. अनलाइन शिक्षण र कोचिङ
- अनलाइन प्लेटफर्महरूमा पढाउन सकिने विषयहरूमा विशेषज्ञता लिएर, Udemy, Coursera, Skillshare जस्ता प्लेटफर्महरूसँग जोडिन सकिन्छ।
- YouTube जस्ता फ्री प्लेटफर्महरूमा कन्टेन्ट तयार गरेर विज्ञापन र प्रायोजनमार्फत आय आर्जन गर्न सकिन्छ।
५. ब्लगिङ र कन्टेन्ट सिर्जना
- ब्लग लेखन (WordPress, Medium) र युट्युब च्यानल निर्माण गरी विज्ञापन, अफिलिएट मार्केटिङ, र स्पोन्सरशिपबाट आम्दानी गर्न सकिन्छ।
६. अनलाइन उत्पादन र ई-कमर्स
- Amazon, Etsy, र eBay मा डिजिटल वा भौतिक उत्पादन बिक्री।
- नेपालमै Daraz जस्ता प्लेटफर्महरू प्रयोग गरेर ई-कमर्समा लाग्ने।
७. डिजिटल मार्केटिङ र एसईओ सेवा
- Google Ads, Facebook Ads, र SEO विशेषज्ञता हासिल गरी क्लाइन्टहरूसँग काम गर्ने।
- विश्वभरका साना व्यवसायलाई आफ्नो अनलाइन उपस्थिति सुधार्न सहयोग गर्ने।
८. गेमिङ र स्ट्रिमिङ
- गेम खेल्ने र त्यसलाई स्ट्रिम गरी आम्दानी गर्ने (जस्तै, Twitch, YouTube Gaming)।
- ई-स्पोर्ट्स प्रतियोगिताहरूमा भाग लिएर पुरस्कार जित्ने।
९. प्रोजेक्ट र अप्सकिलिंग
- Coursera, edX, र Kaggle जस्ता प्लेटफर्महरू प्रयोग गरी सीप निखार्ने।
- सर्टिफिकेसन कोर्सहरू गरेर आफ्नो सीपलाई प्रमाणित गर्दै उच्चस्तरीय प्रोजेक्टहरूसँग जोडिन सकिन्छ।
सफ्टवेयर विकासमा विशेषज्ञ बन्ने मुख्य पक्षहरू
- उन्नत अनुसन्धान: नयाँ प्रविधि र उद्योगका प्रवृत्तिहरूसँग अपडेट अपडेट हुनै पर्छ । ChatGPT जस्ता उपकरणहरूको प्रयोग गरी अनुसन्धान र निर्णय प्रक्रियामा मद्दत लिनुहोस्।
- सट्टयान्डर फलो र यसको पालना: एजल मेथोडोलोजी, भर्सन कन्ट्रोल सिस्टम, र टेस्ट-ड्राइभन डेभलपमेन्ट जस्ता सट्टयान्डर अभ्यासहरूसँग परिचित हुनुपर्छ ।
- व्यावहारिक अनुभव: प्रोजेक्ट बनाउनुहोस्, ओपन-सोर्स कम्युनिटीमा योगदान दिनुहोस्, र कम्पनीहरूमा इन्टर्न गर्नुहोस् ।
सफ्टवेयर विकासका सट्टयान्डर/मानक अभ्यासहरू
- योजना र अनुसन्धान: परियोजनाको आवश्यकताहरू, लक्षित प्रयोगकर्ता, र सम्भावित चुनौतीहरूको गहिरो अध्ययन गर्नुहोस् ।
- मोडुलर डिजाइन: SOLID र DRY जस्ता सिद्धान्तहरू अपनाएर सफ्टवेयरलाई मापनयोग्य र मर्मतयोग्य बनाउनुहोस्।
- परीक्षण (टेस्टिंग): प्रत्येक चरणमा कडा परीक्षण गरी विश्वसनीयता र प्रदर्शन सुनिश्चित गर्नुहोस्।
- भर्सन कन्ट्रोल: Git जस्ता उपकरणहरूको प्रयोग गरी सहकार्य र परिवर्तनहरूको ट्र्याकिङ गर्नुहोस्।
- डकुमेन्टेशन: भविष्यको विकास र समस्या समाधानका लागि स्पष्ट र विस्तृत डकुमेन्टेशन तयार गर्नुहोस्।
विद्यार्थीहरूले कसरी सिक्न सक्छन्?
- व्यावहारिक प्रयोग: सैद्धान्तिक ज्ञानलाई वास्तविक परिदृश्यहरूमा(In actual scenarios) लागू गर्नमा ध्यान दिनुहोस्।
- अनलाइन कोर्सहरू: Coursera, Udemy, र freeCodeCamp जस्ता प्लेटफर्महरूको प्रयोग गरी संरचित(Standard) सिकाइ सामग्री प्राप्त गर्नुहोस् ।
- नेटवर्किङ: डेभलपर समुदायमा सामेल हुनुहोस्, ह्याकाथनहरूमा सहभागी हुनुहोस्, र आइटी उद्योगका उद्यमीसँग सम्पर्क राख्नुहोस्।
- निरन्तर अध्ययन: सधैं नयाँ सीपहरू अपडेट गरेर प्रविधिको परिवर्तनशील क्षेत्रमा सम्बद्ध रहनुहोस् ।
सफ्टवेयर बजारका चुनौतीहरू
बजारले सफ्टवेयरको महत्त्वलाई धेरैजसो कम आंक्छ, जसका कारण कमजोर उत्पादनहरू सिर्जना हुन्छन् । अनुभवहीन व्यक्तिहरूद्वारा निर्माण गरिएको सफ्टवेयरले उच्च मर्मत लागत र अप्रभावकारी परिणामहरू ल्याउँछ । अनुभवी विकासकर्ताहरूले भने सम्भावित समस्याहरू पूर्वानुमान गरी समाधान तयार गर्छन्। यस्तो सफ्टवेयरको सुरुवाती लागत बढी भए पनि दीर्घकालीन रूपमा खर्च कम हुन्छ।
बजारले सफ्टवेयरको महत्त्वलाई कम आंक्ने तथ्य र परिणाम
बजारमा धेरैजसो सफ्टवेयर निर्माणको महत्त्वलाई उचित रूपमा बुझिँदैन । यसका कारण धेरै कमजोर सफ्टवेयर उत्पादन हुन्छन्, जसले गर्दा उच्च मर्मत लागत र कम प्रभावकारीता देखिन्छ।
अनुभवहीन डेभलपरहरूले बनाएको सफ्टवेयर व्यापारिक प्रक्रियाका लागि झन्झटपूर्ण मात्र हुन्छ, यो टुंगो न मुन्गोको हुन्छ ।
अनुभवी डेभलपरहरूको कामको प्रभावकारिता
अनुभवी डेभलपरहरूले सम्भावित समस्याहरू पहिल्यै अनुमान गरेर समाधान तयारी गर्छन् ।
यस्तो सफ्टवेयरको सुरुमा लागत उच्च देखिन सक्छ, तर दीर्घकालीन रूपमा यो खर्च कटौती गर्ने र प्रभावकारी हुने साबित हुन्छ ।
सफ्टवेयर विकासमा सुरुवातदेखि दीर्घकालीन स्थिरतासम्मको सोच महत्त्वपूर्ण हुन्छ ।
सही दृष्टिकोणले दीर्घकालीन लाभ
सुरुमा योजना, अनुसन्धान, र सही प्रविधि छनोटमा ध्यान दिएर बनाइएको सफ्टवेयरले व्यवसायिक स्थायित्व र मर्मत खर्चमा बचत सुनिश्चित गर्छ।
सही प्रविधि छनोटको महत्त्व
अनुभवी डेभलपरहरूले सफ्टवेयरको आवश्यकता र लक्षित प्रयोगकर्तालाई ध्यानमा राखेर प्रविधि छान्छन् । तिनीहरूले मापनयोग्यता, प्रयोगयोग्यता, र उपयुक्तता जस्ता पक्षहरू विचार गर्छन् । सफ्टवेयर विकासमा कोडिङ केवल ३०% काम हो, जबकि बाँकी ७०% योजना, अनुसन्धान, र परीक्षणमा केन्द्रित हुन्छ ।
सफ्टवेयर कम्पनी छान्ने १० टिप्स
- अनुभव: कम्पनीको ट्र्याक रेकर्ड र गुणस्तरीय सफ्टवेयर डेलिभरीलाई जाँच गर्नुहोस् ।
- पोर्टफोलियो: विगतका परियोजनाहरू समीक्षा गरी विशेषज्ञता र स्थिरता मूल्याङ्कन गर्नुहोस् ।
- प्रविधि स्ट्याक: आधुनिक, मापनयोग्य, र भरपर्दो प्रविधिहरू प्रयोग गरिरहेका छन् कि छैनन् जाँच गर्नुहोस् ।
- ग्राहक समीक्षाहरू: अघिल्लो ग्राहकहरूको प्रशंसापत्र र प्रतिक्रिया हेर्नुहोस् ।
- अनुकूलन क्षमता: तपाईंकै आवश्यकतामा आधारित समाधान बनाउन इच्छुक छन् कि छैनन् निश्चित गर्नुहोस् ।
- पश्च-विकास समर्थन: मर्मतसम्भार र अद्यावधिक प्रदान गर्ने कम्पनी खोज्नुहोस् ।
- टीम विशेषज्ञता: टीमका सीप र औद्योगिक ज्ञानको मूल्याङ्कन गर्नुहोस् ।
- मूल्य बनाम लागत: दीर्घकालीन समस्याहरू टार्न सस्तोभन्दा गुणस्तरलाई प्राथमिकता दिनुहोस्।
- पारदर्शिता: स्पष्ट सञ्चार र समयसीमासहितका कम्पनी रोज्नुहोस्।
- परीक्षण र गुणस्तर सुनिश्चितता: कडा गुणस्तर सुनिश्चितता अभ्यास अपनाउने कम्पनी छनोट गर्नुहोस्।
निष्कर्ष: भविष्यका लागि बलियो सफ्टवेयर विकासको दिशा
नेपालमा सफ्टवेयर विकास र आईटी शिक्षाको वर्तमान अवस्था धेरै सम्भावनाहरू र चुनौतीहरू लिएर आएको छ। अनुभवी विकासकर्ताहरूको अनुभव र योजना, सही प्रविधिको छनोट, र व्यावसायिक मानकहरूको पालना नै सफल सफ्टवेयरको आधारशिला हो ।
यस लेखले शिक्षण विधि, व्यावसायिक दृष्टिकोण, र सफ्टवेयर विकासमा सुधारका उपायहरूको आवश्यकता स्पष्ट रूपमा देखाउँछ । दीर्घकालीन सोच, योजना, र प्रयोगकर्ताको अनुभवलाई प्राथमिकता दिनु नै सफ्टवेयर विकासको मुख्य लक्ष्य हुनुपर्छ ।
उचित रणनीति, सही शिक्षा, र उद्योगका लागि तयार सीपयुक्त जनशक्तिको विकास मार्फत, नेपालले अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा प्रतिस्पर्धा गर्न सक्ने सफ्टवेयर इकोसिस्टम निर्माण गर्न सक्छ। सफ्टवेयर विकासमा उत्कृष्टता केवल एक प्रविधि होइन, यो निरन्तर सिकाइ र समर्पणको यात्रा हो ।
समाचार
थप सामाग्री
प्रदेशकै उत्कृष्ट बन्याे स्याङ्जाकाे कालीगण्डकी गाउँपालिका
४ दिन अगाडि
वालिङ १ फागुन कार्यसम्पादनको मुल्यांकनको आधारमा स्याङ्जाका तीन गाउँपालिका गण्डकी प्रदेशकै उत्कृष्ट भएका छन् । ११ स्थानीय तह रहेको जिल्लाको…