गल्याङ नगरपालिकामा स्थानीय आर्थिक विकास सम्बन्धि तालिम सुरु
११ फाल्गुन २०७७, मंगलवार २०:०५
केसियास लिम्फेडिनाईटिस (Caseous Lymphadenitis) बाख्रा मा लाग्ने एक सरुवा रोग हो। यो रोग लागेपछि बाख्राको कानमुनी तथा अन्य आन्तरिक वा बाह्य लिम्फ ग्रन्थीहरु सुनिएर गाठाहरु जस्तो देखिन्छ र पाकेर पिप निस्कन्छ। यो रोगले संक्रमित बाख्राको मासु काट्दा भित्रि अङ्गहरुमा पिप देखिने तथा गन्हाउने भएकाले मासुको अबमुल्यन हुन्छ भने कतिपय अवस्थामा पुरै मासु फ्याक्नुपर्ने हुन जान्छ। साथै एकपल्ट रोग लागिसकेपछि पटकपटक बल्झिरहने र संक्रमित बाख्रा दुब्लाउने, बढ्न नसक्ने आदि हुन्छ। यसरी यो रोगले गर्दा धेरै बाख्राको मृत्यु नहुने भएतापनि बिभिन्न कारणले हुने क्षति बाख्रापलक कृषकहरुको टाउको दुखाई हुन गएको छ। यो रोगले यूरोप, अफ्रिका तथा अस्ट्रेलियामा भेडाबाख्राको मुख्य समस्या को रुप लिएकाले महामारी रोगको रुपमा राखिएको छ। नेपालमा पनि विदेशबाट बोयर लगायत उन्नत प्रजातिका बाख्रा आयात हुने क्रम बढेसंगै आयातित बाख्रा र ति बाख्रा पालिएका स्थानवरपर यो रोगको संक्रमण देखिएको छ। हाल बाख्राहरुको शरीरका भित्रि लिम्फ ग्रन्थिहरुमा यो समस्या रहेतापनि बिदेशबाट ल्यार्इएका बोयर बोका बाख्रा प्रजनन उद्देश्यका लागि मात्र प्रयोग भएको र मासु उत्पादनका लागि खासै प्रयोग नभएको हुनाले बाहिर नदेखिएको हुन सक्छ। निकट भविष्यमा बोयर बाख्रा मासुको रुपमा उपयोग हुदै गर्दा यो रोग भयावह रुपमा देखिन सक्छ। यसर्थ यो रोग प्रति सजग हुन जरुरि देखिन्छ। यस रोग को नियंत्रण को लागि नियामित खोप र जैविक सुरक्षा मा बिशेष ध्यानदिनु पर्दछ।
.
यो रोग लाग्नुको कारण Corynebacterium Psudotuberculosis नामक जीवाणु (Bacteria) हो। यो जीवाणु मानिसमा लाग्ने भ्यागुते र क्षयरोगको जीवाणुसंग मिल्दोजुल्दो हुन्छ। संक्रमित पशुको घाउबाट निस्कने पिपमा यो रोगको जीवाणु प्रशस्त हुन्छ। प्रत्यक्ष वा अप्रत्यक्ष रुपमा यो पिप वा पिपसंग सम्पर्कमा आएका औजारहरु, पानि, दाना, सोतर, लगायत बिभिन्न बस्तुहरुबाट यो रोग सर्छ।
नाभी काट्ने, खसी पार्ने, उन काट्ने, पुच्छर काट्ने, डिपिंग आदि कार्यहरु गर्दा पर्ने घाउ माथि उल्लेखित बस्तुहरुको सम्पर्कमा आएमा स्वस्थ पशुको शरीरमा जीवाणु प्रवेश गर्छ। यसरि प्रवेश गरेको ३ महिनाजतिमा जीवाणु नजिकैको लिम्फ ग्रन्थिमा पुग्छ र त्यहाबाट रगतसम्म पुग्छ।
यसबाहेक संक्रमित पदार्थ अन्य माध्यमबाट निरोगी बाख्राको सम्पर्कमा आउदा पनि निरोगी बाख्रामा यो रोग सर्छ।
यो रोगका लक्षणहरु निम्नानुसार रहेका छन्:
.
उपचार:
यो रोग लागिसकेपछि उपचारका लागि पिप निकालेर सफा गरिदिने र पुन: संक्रमण हुनबाट रोक्ने हो। यसका लागि निम्न उपायहरु अपनाउन सकिन्छ।
.
.
स्वस्थ पशुलाई रोगी जनावर, पिप तथा संक्रमित पदार्थ/औजारहरुको सम्पर्कमा आउनबाट रोक्नु नै यो रोगको रोकथामको उपाय मानिन्छ। यसका निम्ति निम्न उपायहरू अबलम्बन गर्नुपर्दछ :
(लेखक सुशिल अर्याल गल्याङ नगरपालिकाकाे पशु सेवा शाखा प्रमुख हुनुहुन्छ भने डा. अनिष सापकोटा गल्याङ नगरपालिकाका पशु चिकित्सक हुनुहुन्छ । )
११ फाल्गुन २०७७, मंगलवार २०:०५
११ फाल्गुन २०७७, मंगलवार १९:३७
११ फाल्गुन २०७७, मंगलवार १४:५६
१० फाल्गुन २०७७, सोमबार २१:५३
९ फाल्गुन २०७७, आईतवार १९:१४
८ फाल्गुन २०७७, शनिबार २०:२५
८ फाल्गुन २०७७, शनिबार १८:४३
८ फाल्गुन २०७७, शनिबार १८:३३
७ फाल्गुन २०७७, शुक्रबार ०८:२९
६ फाल्गुन २०७७, बिहीबार २१:०८